Πλατεία Αλησμόνητων Πατρίδων

Το Πάρκο Αξέχαστων ή Αλησμόνητων-Χαμένων Πατρίδων κατασκευάστηκε την περίοδο 1982-1986 στο πλαίσιο του εορτασμού των 2300 χρόνων της Θεσσαλονίκης. Καλύπτει μεγάλη έκταση και περιλαμβάνει μικρό υπαίθριο αμφιθέατρο, πλατεία, χώροι με γκαζόν και καλλωπιστικά φυτά και κλίμακα που οδηγεί στο χώρο του μνημείου που είναι αφιερωμένο στις Αλησμόνητες Πατρίδες του ελληνισμού. Το μνημείο είναι έργο του γλύπτη Ευθυμίου Καλευρά και εγκαινιάστηκε στις 16 Ιουνίου 1997. Η κατασκευή του κατέστη εφικτή χάρη στη γενναιόδωρη συνεισφορά προσφυγικών δήμων, κοινοτήτων, συλλόγων, πολιτών, Ελλήνων μεταναστών και ελληνικών οργανώσεων του εξωτερικού.

Κεντρική θέση καταλαμβάνει μία ποντιακή οικογένεια. Ο οπλισμένος αντάρτης στρέφει το βλέμμα προς τη δύση (τη νέα πατρίδα στην Ελλάδα) ενώ η γυναίκα είναι στραμμένη στην ανατολή (την αλησμόνητη και χαμένη πατρίδα). Δύο παιδιά εκφράζουν το μέλλον και τη συνέχεια. Το εικόνισμα είναι αναφορά στην ορθοδοξία ως πηγή δύναμης και συνέχειας με τη βυζαντινή παράδοση, ενώ το λαούτο είναι το χαρακτηριστικό μικρασιατικό μουσικό όργανο. Στην αριστερή στήλη αναγράφεται το δίστιχο που αποτελεί σήμα κατατεθέν του ποντιακού ελληνισμού και της ποντιακής δημώδους παράδοσης: «Η Ρωμανία κι αν πάρθηκεν, ανθεί και φέρει κι άλλο…». Στη δεξιά στήλη καταγράφονται δεκατέσσερις περιοχές από τις οποίες εκδιώχθηκαν οι Έλληνες.